Ne treba posebno isticati značajno mesto koje roman Hazarski rečnik, Milorada Pavića zauzima u književnosti. Za srpski jezik i književnost ovaj roman, poput dela Ive Andrića, predstavlja svojevrsni beočug koji ih neraskidivo spaja sa evropskom i svetskom književnošću.
Vrlo brzo po objavljivanju francuskog i engleskog prevoda, roman Hazarski rečnik je i u evropskim književnim krugovima nedvosmisleno prepoznat kao izuzetno značajno delo (francuski časopis Paris Match nazvao ga je 1988. godine „prvim romanom 21. veka“) koje je svog autora svrstalo među rodonačelnike evropske postmoderne književnosti.
Od 1984. godine kada je objavljen, do danas, Hazarski rečnik je preveden na četrdeset jezika. Najnoviji prevod sa francuskog na persijski (farsi) jezik, koji je objavljen u Iranu (izdavač Nashre Markaz), na neki način simbolički zatvara krug formirajući još jednu, novu dimenziju ovog kompleksnog i višeznačnog dela.
S obzirom da se multikulturalni i multireligijski roman Hazarski rečnik (1984) sastoji od crvene (hrišćanske), žute (jevrejske) i zelene (islamske) knjige, i da je preveden na 40 jezika, može se smatrati da je konačno, sa prevodom na persijski, dobio prvi put svoj zeleni, islamski "original".
Izvor Legat Milorada Pavića
